Połączenie między pacjentem a terapeutą jest kluczowe. Rzeczywiście, „relacja terapeutyczna jest równie potężna, jeśli nie potężniejsza, niż konkretna metoda leczenia, którą stosuje terapeuta” – mówi profesor John Norcross, wchodzący w skład grupy zadaniowej powołanej przez Amerykańskie Stowarzyszenie Psychologiczne (APA; DeAngelis, 2019).
Grupa zadaniowa stwierdziła, że nawet jeśli terapia jest prawidłowa dla problemu, który przedstawia klient, klient nie wyniesie z niej najwięcej, jeśli połączenie nie będzie dobre.
W końcu „różne rodzaje psychoterapii często ujawniają podobne wyniki”, co sugeruje, że istnieją wspólne, niespecyficzne dla terapii zmienne wchodzące w grę, takie jak relacja terapeutyczna (Ardito & Rabellino, 2011, s. 2).
Już w 1990 roku badania potwierdziły związek między dobrymi relacjami terapeutycznymi a pozytywnymi wynikami terapii (Horvath & Marx, 1990).
We wczesnych fazach relacji terapeutycznej klient musi postrzegać terapeutę jako osobę wspierającą. W późniejszych sesjach, relacja z terapeutą musi być postrzegana jako podejście oparte na współpracy w celu przezwyciężenia problemów pacjenta. Wspólna odpowiedzialność i komunia są niezbędne do osiągnięcia celów terapii (Ardito & Rabellino, 2011).
Ale dlaczego relacja terapeutyczna jest tak znacząca?
Badania i dowody anegdotyczne potwierdzają, że relacja terapeutyczna jest czynnikiem definiującym sukces w leczeniu.
Metaanaliza z 2018 roku obejmująca 21 badań wykazała, że kiedy terapeuci dzielą się swoimi odczuciami dotyczącymi klienta lub relacji terapeutycznej, poprawia się stopień samooceny klienta i jego funkcjonowanie w zakresie zdrowia psychicznego (Hill, Knox, & Pinto-Coelho, 2018).
Inny przegląd 107 badań zidentyfikował, że lepsza współpraca podczas ustalania celów pacjentów prowadziła do lepszych wyników terapii (Tryon, Birch, & Verkuilen, 2018).
Badaczka kliniczna Orya Tishby podaje przykład pacjenta leczonego z powodu fobii społecznej, który wielokrotnie nie wywiązywał się z protokołu ekspozycji, np. inicjowania rozmowy z nieznajomym.
Tishby rozpoczęła otwarty dialog z klientem, aby omówić jego uczucia związane z odrzuceniem przez obcą osobę i nieprzestrzeganiem zasad terapii. Solidna relacja terapeutyczna, którą dzielili, doprowadziła do lepszych wyników dzięki bardziej zniuansowanemu podejściu, które zwolniło tempo leczenia i zwiększyło liczbę wizyt kontrolnych (DeAngelis, 2019).
Autor i profesor uniwersytecki Marvin Goldfried ostrzega, że klienci również odbierają wskazówki od terapeuty. Jeśli terapeuta jest znudzony lub sfrustrowany, pokaże to w sygnałach niewerbalnych (ton głosu, brak kontaktu wzrokowego, postawa itp.). Jeśli terapeuta nie może przejść od poczucia winy do uświadomienia sobie, że klient „utknął w jakimś niewygodnym sposobie życia”, może to wpłynąć na wynik terapii (DeAngelis, 2019).
